Historie Zapomnianych Konfliktów - Czad
Historie zapomnianych konfliktów - Czad
Czad jest państwem leżącym w północnej Afryce. Począwszy od uzyskania niepodległości w 1960r. jest areną ciągłych konfliktów politycznych, przejawiających się w przewrotach wojskowych i obiektem ingerencji obcych państw, ale przede wszystkim miejscem konfliktu zbrojnego na tle religijnym pomiędzy muzułmanami a chrześcijanami. Co zdecydowało o tragedii tego kraju, którego obrazami jest krew i głód?
Historia Czadu sięga IXw.n.e., kiedy to w północnej części obecnego kraju znajdowało się państwo Kanem-Bornu. W XIVw. w środk. i wsch. części kraju powstało państwo Wadaj, a następnie w XVIw. państwo Bagirmi. Pod koniec XIXw. rejon wokół jeziora Czad opanowali Francuzi krzewiąc chrześcijaństwo i włączając go w 1910r. do Francuskiej Afryki Równikowej(utworzonej 25 czerwca 1908r.). Podbój północnej części obecnego Czadu został zakończony w 1916r. W czasie IIw.świat. Czad stanął po stronie Wolnej Francji. Po proklamowaniu republiki 28 listopada 1958r. uzyskał autonomię w ramach Wspólnoty Francuskiej, by w pełni otrzymać niepodległość 11 sierpnia 1960r. W tym samym też roku Czad został członkiem ONZ. Pierwszym prezydentem niepodległej republiki został Ngartha Francois Tombalbaye(1918-1975)(Tombalbaye był współzałożycielem i przywódcą(1946-60) Postępowej Partii Czadu, w latach 1959(16 czerwca)-60 pełnił funkcję premiera rządu autonomicznego, by od 1960 objąć urząd prezydenta i szefa rządu niepodległej republiki. Od 1961r. pełnił również funkcję sekr. gen. odnowionej Postępowej Partii Czadu). Niebawem jednak młode państwo pogrążyło się w chaosie politycznym nie potrafiąc się odnaleźć w światowej rzeczywistości politycznej i ugięło się wobec wewnętrznych skrajności wyznaniowych i narodowościowych. Postępująca centralizacja władzy zaostrzyła konflikt z muzułmańską ludnością Czadu, domagającą się większego udziału w rządach. Nasilający się konflikt na tle nierówności religijnej doprowadził do wybuchu wojny domowej w 1965r. w pn. i pn. wsch. rejonach kraju między "arabską", muzułmańską Północą(organizacja partyzancka-Front Wyzwolenia Narodowego Czadu-FROLINAT- utworzony w 1965r.), a "czarnym" chrześcijańskim i animistycznym południem reprezentującym stronę rządową popieranym przez Francję. W początkach lat 70-tych działalność partyzancka Frolinatu uległa nasileniu(plemiona Tuba) a trudności gospodarcze na skutek klęski suszy mocno osłabiły władze centralne, które poczęły szukać wyjścia z trudnej sytuacji w zbliżeniu z państwami afrykańskimi(gł. muzułmańskimi) oraz zmuszając Francję w 1972r. do zakończenia wojskowej interwencji(trwającej od 1968r.), co spowodowało pogorszenie stosunków z byłą metropolią(11 października 1970r. podczas walk z rebeliantami w Tibesti zginęło 11 żołnierzy francuskich). Groźba głodu, któ
21 marca 1980r. wybuchły starcia zbrojne w stolicy Czadu-Ndjamenie między
ugrupowaniami wywodzącymi się z Frontu Wyzwolenia Narodowego
Czadu(Frolinat)(motyw dobrze znany z niejednej historii niejednego kraju).
Był to oficjalny początek nowej wojny domowej tym razem między zwolennikami
Hissena Habre, przywódcy tzw. Sił Zbrojnych Północy(FAN)(utworzone w
1976r.)(szukającego poparcia m.in. w Sudanie i Francji) a zwolennikami
Goukouni Oueddei(popieranego przez Libię). Działania zbrojne objęły cały
kraj a polityczne gesty Oueddei(6 stycznia 1981r. Libia i Czad utworzyły
"Zjednoczoną Republikę Ludową"
Historie zapomnianych konfliktów - Czad